Πέμπτη 14 Μαΐου 2020

Να μην εξαντλήσουμε την κριτική μας στα «προσωπικά δεδομένα»


Η συζήτηση περί «προσωπικών δεδομένων» - όσο κι αν αυτό φαίνεται παράξενο σε ανθρώπους που εκπαιδεύτηκαν να κοιτούν στον ορίζοντα του εαυτού τους - δεν είναι το κυρίαρχο στην υπόθεση «κάμερες στα σχολεία». Το κυρίαρχο είναι η θεμελίωση της αλλαγής της θεώρησης της Εκπαίδευσης. Το να πάμε δηλαδή από μια αντίληψη περί μιας διαδικασίας συστηματικής και μακρόχρονης, μιας διαδικασίας ωρίμανσης, που κάθε στάδιό της συμπλέκεται με όλα τα άλλα σε μια ενότητα, στην αντίληψη περί «κβάντων δεξιότητας», μιας γνώσης σε πακέτα, που θα παραδίδεται από το κέντρο συντονισμού παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών (το Σχολείο, μέχρι τώρα) στον πελάτη, είτε αυτός είναι το παιδί είτε ο ενήλικας, που θα καταρτίζεται «δια βίου» προκειμένου να επιβιώσει στην αγορά εργασίας.
Αυτό, λοιπόν, που εμείς οι δάσκαλοι/ες παρουσιάζουμε - κάπως ρομαντικά είναι αλήθεια - ως «σπάσιμο της επαφής, κατάργηση του θεμελίου της διδακτικής πράξης», αυτό προκύπτει από το πακετάρισμα της γνώσης σε κομμάτια που μπορούν να πωληθούν ανεξάρτητα.
Η αφαίρεση της προσωπικής επαφής, του ανθρώπινου στοιχείου, είναι δεδομένη για κάθε εμπόρευμα (όταν αγοράζουμε πατατάκια από το σούπερ - μάρκετ, ποτέ δεν αναρωτιόμαστε πως ένιωθαν οι εργαζόμενοι που έλεγχαν την παραγωγή τους, έτσι δεν είναι;)
Στις αντιδράσεις τώρα, είναι αδιανόητη μια σοβαρή αντίσταση στο σχέδιο της ΝΔ χωρίς σύνδεσή του με τις επιδιώξεις του νεοεπιθεωρητισμού όλα τα προηγούμενα χρόνια. Είναι, δηλαδή, εντελώς κενή κάθε αντίδραση που θα αποκρύπτει το «γιατί;». Η συζήτηση περί «προσωπικών δεδομένων» δεν εξετάζει το «γιατί;», αλλά αναδείχνει μόνο το πρόβλημα της συγκεκριμένης ΜΟΡΦΗΣ επιθεωρητισμού. Κανείς μέχρι τώρα δεν έχει σταθεί απέναντι σ'αυτό (μιλάω για όσους κυβέρνησαν ή είχαν τέτοια πιθανότητα). Ο επιθεωρητισμός (που διασφαλίζει την υποταγή στο πακετάρισμα / πώληση της γνώσης) υπηρετήθηκε τόσο από τον «κακό μπάτσο» (θα αξιολογηθείτε όλοι, και όσοι δεν συμμορφωθείτε θα φύγετε) όσο και από τον «καλό μπάτσο» (θα κάνουμε «μη-τιμωρητική αποτίμηση» με τα ΣΩΣΤΑ κριτήρια, γιατί η Αριστερά υπηρετεί τις πανανθρώπινες ιδέες). Το κεντρικό θέμα παραμένει το ίδιο, ανεξάρτητα από τις παραλλαγές των εκτελεστών του. Αν κανείς ενδιαφέρεται να μάθει ποιο είναι αυτό δεν έχει παρά να κοιτάξει τις εκθέσεις του ΟΟΣΑ για την Εκπαίδευση δίπλα – δίπλα με όλα τα σχέδια που προτάθηκαν ή και εφαρμόστηκαν όλα τα τελευταία χρόνια.
Από πού, λοιπόν, πηγάζει η εμμονή με το θέμα των «προσωπικών δεδομένων»; Γιατί ακόμη και η αντιπολίτευση εστιάζει σ'αυτό και αρνείται περίτεχνα να πάει πιο βαθιά; Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι καλώς ή κακώς αυτό είναι το θέμα που προβληματίζει τους περισσότερους, και έτσι προσπαθεί να δημιουργήσει ένα μέτωπο. Ακόμη κι αν δεχόμασταν αυτή τη λογική, πάλι μένει αναπάντητο το γιατί η συζήτηση σταματά εκεί. Κουτοπονηριά; πολιτική δειλία; συμφωνία στο βαθύ πυρήνα του προγράμματος; Ή μήπως ένα μείγμα όλων αυτών;
Το είχαμε πει και με το που κατέθεσε το πολυνομοσχέδιο η Κεραμέως: τα σημεία που ακουμπά η σημερινή, γαλάζια φάση της επίθεσης είναι τόσο πολύ στον πυρήνα στων πραγμάτων, που - μέσα στο σκοτάδι - ανοίγεται μια πρώτης τάξης ευκαιρία να αναδειχτούν όλα αυτά που θα μπορούσαν να αποτελούν τους άξονες της δικής μας πρότασης για την «εκπαίδευση των αναγκών μας». Για την ακρίβεια, εάν αυτά δεν τεθούν με σαφήνεια, η τραγική Κεραμέως θα κάνει περίπατο από πάνω μας, πάνω από τα ερείπια της δημόσιας εκπαίδευσης. Ποιος θα τα θέσει, όμως; Έλα ντε!

13/5/2020

Υστερόγραφο

Με την ανακοίνωση της ΥΑ για την αναμετάδοση των μαθημάτων επιβεβαιώνεται αυτό που λέγαμε από την πρώτη στιγμή: το ζήτημα των «προσωπικών δεδομένων» δεν είναι ούτε το κεντρικό, ούτε το πιο αδύναμο σημείο του σχεδίου του υπουργείου.
Αντίθετα, βλέπουμε τη μετατόπιση στο αναμενόμενο: το υπουργείο ξεπερνά το ζήτημα, μεταθέτοντας την ευθύνη (πρακτικά στο ακέραιο) στους/στις εκπαιδευτικούς. Εάν, λοιπόν, έχουμε παραβίαση των «προσωπικών δεδομένων» των παιδιών, αυτό θα οφείλεται στο ότι ο/η εκπαιδευτικός δεν πάτησε mute της στιγμή που μίλησε το παιδί, που από την απάντησή του/της έγινε σαφές ποιο παιδί είχε μιλήσει, που δεν φρόντισε να ΑΛΛΟΙΩΣΕΙ(!) τη φωνή του παιδιού για να μην αναγνωρίζεται.
Έτσι, ακόμη και το ζήτημα αυτό θα ενταχθεί στο βρόγχο «ανεπάρκειας των εκπαιδευτικών». Πεδίο δόξας λαμπρό για τους φανατικούς της Αξιολόγησης και των ΕΔΕ.

14/5/2020
ΛΠ, μέλος ΕΑΠ