Αν αφήσουμε τις κάμερες στις αίθουσες, το σχολείο όσων κοπιάζουν στη σχολική αίθουσα δεν θα ξανανοίξει.

Αναδημοσιεύουμε εδώ ένα κείμενο από τη σελίδα της ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ (Α' ΕΛΜΕ Κυκλάδων) ένα πολύ κατατοπιστικό και συγκεκριμένο κείμενο πάνω στη στάση μας στο ζήτημα της καταγραφής/αναμετάδοσης του μαθήματος της σχολικής αίθουσας. 


Αν αφήσουμε τις κάμερες στις αίθουσες, το σχολείο όσων κοπιάζουν στη σχολική αίθουσα δεν θα ξανανοίξει.

Η παρούσα  υγειονομική συστημική, πολιτική και οικολογική κρίση δε θα ήταν φυσικά δυνατόν να μείνει έξω από το κατώφλι της εκπαίδευσης. Η κρίση δεν δοκιμάζει μόνο την πολιτική των από πάνω αλλά και των από κάτω. Μια προκαταρκτική παρατήρηση  θα ήταν λοιπόν αναγκαία: Τόσο στην κρίση του 2013 όσο και στη σημερινή, οι άνθρωποι της εκπαίδευσης και τα συνδικάτα τους, σαν τη γυναίκα του Λωτ, στη θέα της κρίσης μεταβληθήκαμε σε στήλη άλατος. Ας αφήσουμε προσώρας ανοιχτή αυτή την παρατήρηση.

Η σημερινή κρίση στην εκπαίδευση συνοψίζεται σε ένα μπαράζ νομοθετημάτων που συγκροτούν μια βίαιη μηχανική νεοφιλελεύθερης αντιμεταρρύθμισης και γίνονται στο έδαφος μιας υγειονομικής καταστροφής που δεν έχει ορατή διέξοδο, ενώ αποτελούν το πρελούδιο ενός νέου επαχθέστερου μνημονίου που θα φέρει η νέα κρίση κερδοφορίας του κεφαλαίου την οποία δεν έφερε μεν, αλλά πάντως βάθυνε και ήδη παροξύνει το ξέσπασμα του covid19. Μια αντιμεταρρύθμιση, που δεν επιδιώκει απλώς την πραγματική υπαγωγή[1] της εκπαίδευσης στις ανάγκες της συσσώρευσης του κεφαλαίου – αυτό έχει προ πολλού καθιερωθεί[2] – και την προϊούσα  εμπορευματοποίησή της – κατά τα νεοφιλελεύθερα μάντρα. Η πραγματική υπαγωγή επιδιώκεται  πλέον σε ένα ανώτερο και πιο αυτονομημένο επίπεδο, αυτό της πλήρους εργαλειοποίησης της εκπαίδευσης για τις πολιτικές σκοπιμότητες του «Διοικητικού Συμβουλίου των καπιταλιστών» που είναι η κυβέρνηση. Στις γραμμές αυτές χωρίς να υποτιμούμε καθόλου τα υπόλοιπα, θέλουμε να εστιάσουμε σε αυτό το τελευταίο.

Από το κλείσιμο των σχολείων στα μέσα του Μαρτίου μπήκε – ίσως αναπάντεχα για τους λιγότερο πληροφορημένους – με επιτακτικό τρόπο το ζήτημα της τηλεκπαίδευσης. Ως Εκπαιδευτική Αριστερά διαβλέψαμε τον κίνδυνο και τοποθετηθήκαμε αρνητικά. Το ίδιο έκαναν και άλλοι συνάδελφοι, όπως επίσης και η παράταξη των Παρεμβάσεων. Είχαμε επίσης εντοπίσει το κομβικό σημείο της κρατικής επιτήρησης επισημαίνοντας ότι η λεγόμενη εξ αποστάσεως εκπαίδευση ήταν μια «κρατικά επιτηρήσιμη, ταξικά καραμπογιατισμένη και πολιτικά εργαλειοποιημένη δομή που στήθηκε επί τούτω από το κράτος (αλλά εική και ως έτυχε) μέσα σε ένα κλειστό πλέον αστικό σχολείο. Και αυτή η μέχρι αυτοαναίρεσης του δράστη της προχειρότητα είναι ο ασφαλέστερος μάρτυρας της εργαλειακής και επικοινωνιακής χρήσης της τηλεκπαίδευσης».

Η απήχηση που βρήκε η αντίληψη αυτή μέσα στον κόσμο της εκπαίδευσης ήταν όμως ελάχιστη. Τόσο λίγη που δυστυχώς μόλις κατάφερε να περιλάβει – και πάλι όχι χωρίς εξαιρέσεις – το χώρο των Παρεμβάσεων. Αυτό δεν οφείλεται καθόλου σε κάποιες υποτιθέμενες υψιπετείς από μέρους μας θεωρήσεις. Αυτό που δικαιώθηκε δυστυχώς από τα πράγματα και τις εξελίξεις, ήταν η πολιτική μας ευθύτητα να πούμε με το όνομά του εκείνο που όλοι οι συνάδελφοι και όλες οι συναδέλφισσες έβλεπαν ή τουλάχιστον ψυχανεμίζονταν αλλά δεν ήθελαν να ομολογήσουν στον εαυτό τους. Μια συλλογική αυταπάτη επικράτησε, την οποία έκαναν δυνατή και ενίσχυσαν γενικά η υποχώρηση των εργατικών αγώνων μετά την ήττα του 2015 αλλά και, πρωτίστως και ειδικότερα, η στάση των παρατάξεων της συνδικαλιστικής  και κομματικής γραφειοκρατίας.

Αν εξαιρέσουμε από την κριτική μας τις γραφειοκρατίες των δεινοσαύρων της ΔΑΚΕ και της ΠΕΚ για τις οποίες πάντως η υποστήριξη της τηλεκπαίδευσης ήταν πολιτικός μονόδρομος και προαναγγελθέν ξεπούλημα των συμφερόντων του κλάδου, μένουν οι δύο παρατάξεις με την ιδιαίτατη διαχρονικά ευαισθησία στα προσκλητήρια εθνικής ομοψυχίας που κατά καιρούς έχει απευθύνει η εγχώρια μπουρζουαζία[3]. Έτσι και τώρα ΣΥΝΕΚ και ΠΑΜΕ ανταποκρίθηκαν ασμένως στην κατά sisco (τρισκατάρατο κατά τα άλλα ολιγοπώλιο) τηλεκπαίδευση της Κεραμέως ζητώντας όμως tablet και δωρεάν ίντερνετ, πράγμα που επίσης βόλεψε επικοινωνιακά το υπουργείο σε εκείνη την εικονική διανομή tablet και την διαφήμιση της γενναιοδωρίας των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας. Μάλιστα το σπουδαστικό του ΠΑΜΕ έφτασε να διαμαρτύρεται γιατί οι πανεπιστημιακοί δεν βιντεοσκοπούσαν τις παραδόσεις τους στο webex για να τις βλέπουν, λέει, όσοι φοιτητές δεν είχαν την ευκαιρία να τις παρακολουθήσουν ζωντανά! Και πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι, να που αξιοποίησε την πάσα η τροπολογία της Κεραμέως: «κάμερες και μικρόφωνα στις αίθουσες διδασκαλίας».

Disaster capitalism at his best

Οι ΤΠΕ μπορούν να φανούν χρήσιμες στη μαθησιακή διαδικασία καθαυτή αλλά επίσης και στην εντελώς πρακτική όψη της δουλειάς μας ως δασκαλίστικης μαστοριάς. Αν ως κλάδος αποφύγαμε το λουδιτισμό και δεν σπάσαμε τις μηχανές των ΤΠΕ, δεν σημαίνει και ότι απαντήσαμε αποτελεσματικά ούτε στην «τυπική υπαγωγή» τους στη συγκυρία της υγειονομικής κρίσης ούτε στην «πραγματική υπαγωγή» τους στην πολιτική του αστικού κράτους. Αυτή η τελευταία μάλιστα εγγράφει την απενοχοποιημένη «εκπαιδευτική» χρήση των ΤΠΕ στο νεοφιλελεύθερο στρατηγικό πλαίσιο του αστικού κράτους, μέσα από τη γνωστή τακτική ενός εκτροχιασμένου «καπιταλισμού της καταστροφής». Η ασφυκτικά επιτηρούμενη κοινωνία, όπου στοχεύει το αστικό σχέδιο, δεν μπορεί να εμπεδωθεί αν δεν περιλάβει και τον ιδεολογικό μηχανισμό της εκπαίδευσης˙ γι’ αυτό και στο μέτωπο της εκπαίδευσης παίζεται αυτή τη στιγμή ένα μείζον στοίχημα της ταξικής πάλης. Θα απομείνει κάποιο ίχνος ζωντανής, μαθησιακής προσωπικής σχέσης έξω από τον άμεσο έλεγχο του «Μεγάλου Αδελφού» και τον «real time» εξαναγκασμό σε συμμόρφωση προς τις κρατικές νόρμες; Θα κρατήσουμε ως εκπαιδευτικοί τον επαγγελματισμό μας και θα διδάσκουμε δρόμους της ανθρώπινης γνώσης που έχουμε οι ίδιοι και οι ίδιες πατήσει ή απλώς – je est un autre – θα δανείζουμε τη φωνή μας στην εκάστοτε και ελέω κράτους «οριστική» αλήθεια του κεφαλαίου;

Τι θέλει λοιπόν η κυβέρνηση ;

Πρώτα πρώτα, η εισαγωγή της κάμερας στην αίθουσα είναι ένα αξεσουάρ με την έννοια ότι συνοδεύει μια σειρά νομοθετήματα που συνεχίζουν σε δεύτερη φάση τις αντιδραστικές τομές Γαβρόγλου και ΣΥΡΙΖΑ σύμφωνα με τα επιτελικά σχέδια του ΟΟΣΑ[4]. Πρόκειται φυσικά για μια διεθνή τάση, η οποία αυτή καθαυτή θεωρείται από τους εμπνευστές της και σίγουρα είναι, απολύτως κρίσιμη για τους σχεδιασμούς της διεθνούς του κεφαλαίου. Γι’ αυτό άλλωστε βρισκόταν στα ερμάρια της Κεραμέως απ’ όπου και την ανέσυρε.

Επιτήρηση

Τελι­κά, όλες οι λειτουργίες του κρατικού μηχανισμού μπορούν να αναχθούν σε αυτό: στην παρακο­λούθηση, στον έλεγχο της κοινωνίας προς τα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης.  Ernest Mandel: H Μαρξιστική Θεώρηση του Κράτους σ. 19

Το νεωτερικό (αστικό) σχολείο με την καθολική υποχρεωτική εκπαίδευση δεν είναι μια απλή παραχώρηση της κυρίαρχης τάξης κάτω από την πίεση των εργατικών διεκδικήσεων. Είναι επίσης η συγκεκριμένη μορφή αυτής της παραχώρησης ώστε να υπηρετεί τα ταξικά συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης. Έτσι, η φοίτηση στο αστικό σχολείο είναι ο μόνος δρόμος πρόσβασης στη γνώση αλλά ταυτόχρονα είναι και ο τόπος και ο τρόπος παραγωγής ενός ομοιογενούς εργατικού δυναμικού πειθαρχημένου και εφοδιασμένου με τα γνωστικά εφόδια των τρεχουσών αναγκών της καπιταλιστικής παραγωγής, δηλαδή της παραγωγής με σκοπό το κέρδος. Ένα αυταρχικό σχολείο λοιπόν, προσομοίωση του εργοστασίου με το δάσκαλο σε ρόλο επιστάτη, τα παιδιά-εργάτες/τριες καθηλωμένα στο πόστο τους και υπό αέναη αναπροσαρμογή των εκπαιδευτικών μεθόδων και προγραμμάτων, ώστε να αντιστοιχούν στις τρέχουσες επιλογές του κεφαλαίου. Με μαρξιστική ορολογία, μια πραγματική υπαγωγή του τρόπου λειτουργίας του εργοστασίου-σχολείου στις ανάγκες της αναπαραγωγής του κεφαλαίου. Προκειμένου όμως να πραγματοποιηθούν τέτοιου είδους προσαρμογές πρέπει να ξεπεραστούν οι, αναπόφευκτες άλλωστε, εργατικές αντιστάσεις.

Και εδώ μπαίνει στο λογαριασμό η επιτήρηση. Οι κάμερες στις αίθουσες διδασκαλίας είναι εργαλείο επιτήρησης και απόλυτης συμμόρφωσης των εκπαιδευτικών στο κυρίαρχο ιδεολογικό κουστούμι που καλούνται να φορέσουν οι ίδιοι και να φορέσουν στους μαθητές τους. Και αυτό, είτε  λειτουργούν οι κάμερες είτε όχι˙ φτάνει και μόνο να υπάρχουν. Το όποιο κριτικό πνεύμα, η όποια αμφισβήτηση της καθεστωτικής αλήθειας θα αυτολογοκριθεί. Αυτό, για όσους η μεταπολίτευση μας βρήκε στο σχολείο είναι βιωμένη αλήθεια. Ο γράφων δεν θα ξεχάσει ποτέ το σεβαστό του καθηγητή φυσικής +Ιωάννη Πενταφρόνιμο να υπαγορεύει «Δίδεται αβαρής, άκαμπτη ράβδος ΚΚ’» και να σταματάει στη μέση της φράσης του για να μονολογήσει: «δεν μπορούσαμε να βάλουμε δύο κάπα στη σειρά!». Εκεί μας οδηγούν οι κάμερες: ούτε δύο κάπα στη σειρά…

Λιγότεροι καθηγητές, κατηγοριοποίηση σχολείων, λιγότερα σχολεία.

Κυκλοφορεί βέβαια η καθησυχαστική άποψη ότι, κι αν τοποθετηθούν, οι κάμερες θα είναι στην πράξη διακοσμητικές. Η τροπολογία Κεραμέως στο κάτω κάτω λέει ότι απλώς δύναται να μεταδοθεί ζωντανά το μάθημα, άρα το πολύ να αφορά κάποια απομακρυσμένα σχολεία και για κάποια ολιγόωρα μαθήματα. Δεν είναι όμως έτσι. Οι κάμερες θα λειτουργήσουν σε κάθε ευκαιρία αφού θα είναι πάντοτε η εύκολη λύση. Στην αρχή κάνουμε προσωρινά εξ αποστάσεως για να προχωράει η ύλη μέχρι να παρουσιαστούν οι αναπληρωτές, οι οποίοι μπορούν έτσι να καθυστερούν ολοένα και περισσότερο αλλά και να λιγοστεύουν, χρόνο με το χρόνο. Φυσικά το μεγάλο πρόβλημα θα το έχουν τα σχολεία από όπου λείπει διδακτικό προσωπικό και αυτά δεν είναι τα σχολεία των «καλών» συνοικιών˙ είναι τα σχολεία στις φτωχογειτονιές των πόλεων και τα απομακρυσμένα επαρχιακά σχολεία. Σε αυτή τη λίστα του χαμού, τα σχολεία των Κυκλάδων είναι από τα πρώτα. Είναι επίσης βέβαιο, όπως έχει δείξει η διεθνής εμπειρία ιδίως στις αγγλοσαξονικές χώρες όπου η νεοφιλελεύθερη αντιμεταρρύθμιση έχει προχωρήσει περισσότερο, ότι τα υποβαθμισμένα σχολεία μπαίνουν σε ένα φαύλο κύκλο υποβάθμισης. Στο «κακό» σχολείο, που δεν έχει διδακτικό προσωπικό, αναλογούν ολοένα και λιγότεροι πόροι που το κάνουν ακόμα χειρότερο και ευνοούν τη μαθητική μετανάστευση, έως ότου το κλείσιμό του να φαντάζει ως η μόνη «λογική» απάντηση στη «αλόγιστη σπατάλη δημοσίου χρήματος» που θα συνιστούσε η συνέχιση της λειτουργίας του.

Η Αξιολόγηση θα βρει το φταίχτη: Είναι ο/η καθηγητής/τρια, δεν το ξέρατε;

Χειρότερα˙ μας βλέπει ο επιθεωρητής: Ας φανταστούμε έναν από τους συμβούλους – επιθεωρητές των ΠΕΚΕΣ ο οποίος προτείνει σε κάποιον πρόθυμο εκπαιδευτικό να χρησιμοποιήσει την κάμερα της τάξης του για να μεταδώσει ζωντανά σε κάποιο webinar ένα από τα φοβερά υποδειγματικά του μαθήματα. Φυσικά η φορά των πραγμάτων ή η ευρηματικότητα των αξιολογητών μπορεί να μας φέρει μπροστά σε ένα πιο πρωτότυπο σενάριο. Έτσι ή αλλιώς όμως, το σκηνικό για να έχει ο επιθεωρητής κατά βούληση πρόσβαση στις κάμερες των τάξεών μας για τις ανάγκες της ατομικής αξιολόγησής μας θα έχει ήδη στηθεί, αφήνοντας διά της παρακαμπτηρίου άθικτο το γράμμα της τροπολογίας που απαγορεύει την αποθήκευση του live streaming video. Όσο για το επιχείρημα σε μια ενδεχόμενη ατομική αντίδρασή μας είναι ήδη γνωστό: «Γιατί δεν θέλετε την κάμερα; Έχετε κάτι να κρύψετε;».

Αξιολόγηση από τους κανιβάλους;

Κι ακόμα χειρότερα˙ μας βλέπει το διαδίκτυο: Το live streaming video του μαθήματος στην αίθουσά μας μπορεί εύκολα να αποθηκευθεί από τον οποιονδήποτε επίδοξο Χλεστιακώφ και να τροφοδοτήσει έναν διαδικτυακό κοινωνικό κανιβαλισμό. Η κάθε είδους σταθερή ή προσωρινή ιδιαιτερότητα, δική μας ή των μαθητών μας, θα βρίσκεται εκτεθειμένη στην κοινή θέα μιας κοινωνίας ήδη εθισμένης σε τηλεοπτικά θεάματα κλειδαρότρυπας. Με τα σημερινά μάλιστα πανίσχυρα προγράμματα επεξεργασίας βίντεο μπορούν να  ντύσουν (ή να γδύσουν) την εικόνα μας με ο,τιδήποτε θα είχε «πλάκα» και να δούμε τους εαυτούς μας ή τους μαθητές μας να διαπομπεύονται στο διαδίκτυο. Το γεγονός ότι η τροπολογία Κεραμέως απαγορεύει την αποθήκευση του βίντεο γενικά –αλλά μόνο γενικά– δεν μας καθησυχάζει διόλου˙ βλέπετε οι νόμοι έχουν πάντοτε εξαιρέσεις που παράγονται όταν προσκρούουν σε άλλους νόμους. Πολύ δε λιγότερο που η πρώτη εξαίρεση αφορά ήδη τη δυνατότητα αποθήκευσης μεταδεδομένων των βίντεο για εύλογο (sic) χρονικό διάστημα και περιλαμβάνεται ακριβώς μετά την απαγόρευση στο ίδιο εδάφιο της τροπολογίας Κεραμέως. Από την άλλη, το ότι η αποθήκευση απαγορεύεται δεν διασφαλίζει τίποτε˙ και οι φυσικές επιθέσεις απαγορεύονται ποινικά, αλλά δεν μοιάζει διόλου πιθανό να προέτρεπε η υπουργός μας σε μεταμεσονύκτιους μοναχικούς περιπάτους στου Φιλοπάππου ή στο Σέιχ Σου!

Οι κάμερες είναι παράνομες!

το κάθε άρθρο του συντάγματος περιέχει την ίδια του την αντίθεση, τη δική του άνω και κάτω βουλή, δηλαδή στη γενική φράση την ελευθερία και στη σημείωση του περιθωρίου την κατάργηση της ελευθερίας Κ.Μαρξ: Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδιβίκου Βοναπάρτη.

Ναι, οι κάμερες είναι παράνομες στα σχολεία. Η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων έχει ρητά απαγορεύσει τη χρήση τους. Έχει μονότονα απορρίψει ακόμα και αιτήματα για κάμερα στην είσοδο του περιβόλου του σχολείου για την αποθάρρυνση βανδαλισμών. Αλλά να που η υπουργός έφερε την τροπολογία της στη βουλή με τις ευλογίες της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων! Μάλλον η ρήση του Μαρξ πρέπει να επεκταθεί και στους απλούς νόμους. Αλλά ο εύπιστος αυτός λεγκαλισμός θεωρεί ότι οι νόμοι δεν έρχονται από την κυβέρνηση αλλά από το όρος Σινά ή έστω κάποια δήθεν ανεξάρτητη νομοθετική εξουσία. Τι φενάκη! Αν σ’ αδικήσει ο κατής, σε ποιον θα πας να δικαστείς; ρωτάει η λαϊκή σοφία. Περί αυτού πρόκειται.

Ναι, να επικαλεστούμε τους νόμους και να υπερασπιστούμε τη δημοκρατική λειτουργία των θεσμών χωρίς δεύτερη σκέψη, αλλά αν περιμένουμε να υποχωρήσουν η άρχουσα τάξη και η κυβέρνησή της από σεβασμό στους νόμους, καήκαμε. Αυτό που θα τους πείσει να αποσύρουν τις κάμερες του Μεγάλου Αδελφού– παρουσιάζοντάς το φυσικά, η υποκρισία πάντα περισσεύει, ως σεβασμό στη δημοκρατική νομιμότητα – είναι ο φόβος τους μήπως στην κονίστρα της ταξικής πάλης, χάσουν πολύ περισσότερα από τις κάμερες. Θα υποχωρήσουν, μόνο αν μας φοβηθούν!

Και στις έκτακτες συνθήκες της πανδημίας; Δεν έχουμε ευθύνη απέναντι στους μαθητές και στις μαθήτριές μας;

Οι ιστορικές στιγμές των κρίσεων δεν είναι παρά οι ιστορικές στιγμές της κατάρρευσης των διαμεσολαβήσεων που κρύβουν από την κοινή θέα τις αντιφάσεις της ολότητας που σπαράσσεται από αυτές τις κρίσεις. Στη δική μας περίπτωση, είναι η στιγμή που η αντίφαση δάσκαλος – δημόσιος υπάλληλος, ή δασκάλα – δημόσια υπάλληλος, θα προβάλει σε όλη της τη γύμνια. Το φαινομενικά ένα και μοναδικό πρόσωπο του/της  εκπαιδευτικού θα διχαστεί σε δύο αντιφατικά πρόσωπα και μαζί του το φαινομενικά ένα και μοναδικό σχολείο θα χωριστεί σε δύο αλληλοαποκλειόμενα σχολεία.

Ποιο σχολείο έκλεισε τον περασμένο Μάρτη; Η παιδαγωγική ευθύνη του της εκπαιδευτικού, πραγματώνεται υπό κανονικές σχολικές συνθήκες σε μια παιδαγωγική σχέση του/της εκπαιδευτικού ως πρόσωπο με τον μαθητή και τη μαθήτρια επίσης ως πρόσωπα. Μια παιδαγωγική σχέση προσώπου προς πρόσωπο όχι αυτοτελής, αλλά ως μέρος της πολλαπλότητας με την οποία η ίδια επαναλαμβάνεται στους αμέτρητους συλλογικούς διαπροσωπικούς συνδυασμούς της σχολικής τάξης και κοινότητας. Στην έκτακτη πάντως συνθήκη του αποκλεισμού των μερών της παιδαγωγικής σχέσης μεταξύ τους, η ίδια η σχέση δεν μπορεί να υπάρξει παρά το πολύ ως οιονεί παιδαγωγική σχέση, ως μια υπόσχεση επανασύνδεσης και μια δήλωση παρουσίας.

Αντίθετα, η δημοσιοϋπαλληλική ιδιότητα του/της εκπαιδευτικού αναφέρεται στη διατήρηση της αντίστοιχης σχέσης εξουσίας που ο/η δημόσιος/α υπάλληλος εκπαιδευτικός διεκπεραιώνει για λογαριασμό του κράτους. Το σχολείο που έκλεισε το Μάρτη λοιπόν δεν είναι το σχολείο των δημοσίων υπαλλήλων ΠΕ-τάδε αλλά το σχολείο του δάσκαλου και της δασκάλας˙ δεν έκλεισε το συγκεντρωτικό αυταρχικό εργαλείο αναπαραγωγής του ελληνικού κεφαλαιοκρατικού κοινωνικού σχηματισμού, το σχολείο του κράτους, αυτό συνέχισε ως διοικητική μονάδα και ως τηλεκπαίδευση.  Εκείνες που έκλεισαν ήταν οι όποιες εναπομείνασες χαραμάδες δημοκρατίας και συλλογικότητας, το σχολείο δηλαδή (ή καλύτερα τα ψήγματα του σχολείου) των προσδοκιών της μαθησιακής κοινότητας που κοπιάζει μέσα στο σχολικό κατάστημα. Και, δυο μήνες μετά, αυτό που «άνοιξε» δεν είναι το σχολείο του δάσκαλου και της δασκάλας. Αυτό που άνοιξε είναι μια διαδικασία πειθάρχησης των εκπαιδευτικών, επιβεβαίωσης του ποιος κάνει κουμάντο στο δημόσιο σχολείο και, το κυριότερο, άνοιξε το εργοτάξιο της πιο ριζικής εκπαιδευτικής αντιμεταρρύθμισης που έχουμε δει ως τώρα, προπομπού άλλωστε του φθινοπωρινού καταιγισμού μνημονιακών μέτρων λιτότητας που μας περιμένει, πολύ σκληρότερων από όσα έχουμε γνωρίσει. Και αυτό μας οδηγεί στη μεγαλύτερη εικόνα:

Αυτή η κρίση δεν είναι σαν τις άλλες

Η ιστορία του καπιταλισμού είναι η ιστορία των κρίσεών του. Το σύστημα, έβγαινε μέχρι τα τώρα από την κρίση του καταστρέφοντας το άρρωστο μέρος του: απαξιώνοντας κεφάλαια καταστρέφοντας εργοστάσια και εξολοθρεύοντας εργάτες με κύριο εργαλείο τον πόλεμο. Αυτή η καταστροφή όμως μπορούσε να είναι αναγεννητική μόνο επειδή ο πλανήτης διέθετε ακόμα φυσικούς πόρους για εκμετάλλευση. Η εποχή αυτή τελείωσε, οι φυσικοί πόροι καταναλώθηκαν ή καλύτερα κατασπαταλήθηκαν στο κυνήγι του κέρδους. Ο καπιταλισμός πέρασε τον ουδό της αντοχής του πλανήτη και απειλεί ήδη να πάρει όλη την ανθρωπότητα μαζί του στην καταστροφή. Η έγκαιρη καταστροφή του καπιταλισμού είναι λοιπόν άμεσο ζήτημα ζωής και θανάτου για τους από κάτω. Και αυτός ο δρόμος της επιβίωσης περνάει μέσα από το σπάσιμο του νόμου για τις κάμερες, από την αχρήστευση όσων καμερών στηθούν στα σχολεία, από την πολιτική ανυπακοή στην κυβέρνηση μιας παγκόσμιας κοινωνικής τάξης που προτιμάει την αύξηση των κερδών της από την επιβίωση του ανθρώπινου είδους. Και, για να ξαναπιάσουμε το νήμα της προκαταρκτικής μας παρατήρησης, η γυναίκα του Λωτ πρέπει, από στήλη άλατος, να ξαναγίνει αληθινή γυναίκα και να βαδίσει κόντρα στη θέληση των θεών, των αρχόντων και των βασιλιάδων!

---

[1]     Για την «υπαγωγή» βλέπε το ενδιαφέρον άρθρο του Chris Arthur «Η έννοια της υπαγωγής» στο περιοδικό Θέσεις Τεύχος 100, περίοδος Ioύλιος - Σεπτέμβριος 2007 διαθέσιμο στο διαδίκτυο http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=988

[2]     Οι εξαιρετικά συχνές σε όλο τον κόσμο και φυσικά στην Ελλάδα μείζονες και ελάσσονες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις είναι ακριβώς η πρακτική πολιτική έκφραση αυτής της «θεσμοθετημένης» πραγματικής υπαγωγής.

[3]     Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Το 2008 του ΚΚΕ; Το 2011 και πάλι του ΚΚΕ; Την άνοιξη 2013 του ΣΥΡΙΖΑ; Το φθινόπωρο του 2013 των ΣΥΡΙΖΑ-ΚΚΕ; Το καλοκαίρι του 2015; Είναι μακρύς ο κατάλογος...            

[4]     Βλέπε για παράδειγμα, Education for a Bright Future in Greece, σελ. 127.