Το ζήτημα της ενότητας (προγραμματικής, κινηματικής ή απλά εκλογικής) της Αριστεράς τίθεται και ξανατίθεται με κάθε ευκαιρία τόσο σαν στρατηγική πρόταση από οργανωμένα κομμάτια της Αριστεράς όσο και σαν αγωνία ανένταχτων κυρίως αγωνιστών της. Δεν είναι κάτι για το οποίο υπάρχουν ούτε έτοιμες λύσεις αλλά ούτε και καθολικές συνταγές. Η πρόσφατη εκλογική σύμπραξη δύο αριστερών παρατάξεων στην ΕΛΜΕ Ιωαννίνων (της ΑΕΚΕ[Συν] και των ΑΛΕ[ΝΑΡ], ανένταχτοι) καθώς και η άρνηση της δικιάς μας συλλογικότητας να συμμετάσχει σ' αυτή, είναι μια καλή αφορμή να τοποθετηθούμε δημόσια και να εξηγήσουμε τη θέση και τη στάση μας.
Η Αριστερά μπορεί να έχει ρόλο και προσφορά, και είναι όρος απαράβατος για την ίδια της την ύπαρξη, μόνο στο βαθμό που οργανώνει και γενικεύει στη σφαίρα της πολιτικής τον αγώνα των ίδιων των καταπιεσμένων τάξεων. Κανένα κίνημα δεν μπορεί να προκύψει και καμία αλλαγή δεν μπορεί να έρθει χωρίς τη συμμετοχή των ίδιων των εργαζομένων, χωρίς τη δικιά τους αυτενέργεια.
Οι δύο παρατάξεις που εκπροσωπούν τα δύο κυρίαρχα κόμματα της ελληνικής Αριστεράς, έπαιξαν για καιρό το παιχνίδι της εκπροσώπησης και της «αγωνιστικής ανάθεσης». Χρησιμοποίησαν τους συναδέλφους σαν δεξαμενές ψήφων ώστε στη συνέχεια να τους εκπροσωπήσουν «αγωνιστικά». Αυτό, και στις δύο περιπτώσεις, είχε σαν αποτέλεσμα τον αναπόφευκτο εκφυλισμό. Η παράταξη του ΚΚΕ οδηγήθηκε στην αποθέωση της απομόνωσης, στο «τίποτα δεν γίνεται πέρα από μένα», ενώ η παράταξη του ΣΥΝ κυνήγησε με κάθε τρόπο τη δυνατότητά της να «εκπροσωπεί», ακόμη και διεκδικώντας μισό-μισό το προεδρείο της ΟΛΜΕ με τη ΔΑΚΕ ή την ΠΑΣΚ.
Το δικό μας πανελλαδικό δίκτυο, αυτό των Παρεμβάσεων, από την ίδια τη στιγμή της συγκρότησής του προσπαθεί, αν και προφανώς δεν το κατάφερε ακόμη, να σπάσει τη μούχλα της ανάθεσης. Για τη δικιά μας παράταξη, την Παρέμβαση Ιωαννίνων, δεν έχει νόημα κανένα εκλογικό ποσοστό και καμία ψήφος αν δεν αντανακλά τη διάθεση των συναδέλφων να σταθούν δίπλα μας στον αγώνα. Οι «Παρέμβασεις» δεν αναζητούν μόνο ψηφοφόρους, αναζητούν πρώτα απ΄όλα συναγωνιστές.
Με τη λογική αυτή, όχι μόνο δεν λείψαμε αλλά πρωτοστατήσαμε ένα χρόνο τώρα σε κάθε κίνηση κοινής δράσης. Στην Πρωτοβουλία αντίστασης στην ΕΛΜΕ, στην προσπάθεια νέας πανεκπαιδευτικής πρωτοβουλίας της Αριστεράς το Φλεβάρη, στις απεργιακές επιτροπές, στο Συντονισμό των Πρωτοβάθμιων Σωματείων του νομού Ιωαννίνων. Δυστυχώς, ακόμη και μέσα απ΄όλες αυτές τις πρωτοβουλίες, δεν έγινε δυνατή η διεύρυνση των συμφωνιών μεταξύ των αριστερών παρατάξεων, η σφυρηλάτηση ενός μάχιμου πλαισίου θέσεων με το οποίο θα μπορούσαμε να κινηθούμε μαζί ακόμη και εκλογικά. Στο σημείο αυτό πρέπει να ειπωθεί ότι: α) Αυτό δεν έγινε δυνατό για διάφορους λόγους και η Παρέμβαση δεν θα αρνηθεί όποια ευθύνη μπορεί να έχει και η ίδια, αρνούμενη όμως το παιχνίδι του «ποιος φταίει» με στόχο το να κερδίσουμε εντυπώσεις. β) η διαδικασία αυτή δεν αφορούσε σε καμία στιγμή το ΠΑΜΕ, το οποίο απείχε συστηματικά από όλες αυτές τις πρωτοβουλίες, ακολουθώντας τη δικιά του τακτική.
Με αυτά σαν δεδομένα, η Παρέμβαση εκτίμησε ότι δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή οι όροι για μια κοινή κάθοδο των δυνάμεων της Αριστεράς στις εκλογές στην ΕΛΜΕ Ιωαννίνων. Από τη στιγμή που ένα χρόνο τώρα η μοναδική συμφωνία που κατακτήσαμε μεταξύ μας ήταν η αναγκαιότητα της Αντίστασης, και τίποτα παραπάνω, θεωρήσαμε ότι δεν μπορούμε στο προεκλογικό διάστημα να γεφυρώσουμε οποιοδήποτε μεταξύ μας χάσμα το οποίο εκτιμούμε ότι είναι αρκετά βαθύ. Θεωρούμε ότι το μόνο που θα καταφέρναμε θα ήταν ή μια συγκάλυψη των ιδεολογικών/πολιτικών διαφορών μας ή μια άτσαλη κοπτοραπτική πάνω τους που θα ξηλωνόταν με την πρώτη ευκαιρία.
Οι παρατάξεις της ΑΕΚΕ και της ΑΛΕ όμως ισχυρίζονται ότι το έκαναν. Κατά τη γνώμη μας το μόνο που πέτυχαν είναι μια εκλογικίστικη συγκόλληση χωρίς κανένα πλαίσιο πραγματικής συμφωνίας. Αυτό αποδεικνύεται τόσο από το γεγονός ότι οι δύο αυτές παρατάξεις δεν κατάφεραν να κάνουν τίποτε από κοινού για την οργάνωση της απεργίας της 11ης Μάη (φανταζόμαστε ότι αν κάποιοι μπορούν να κατέβουν μαζί στις εκλογές θα μπορούσαν να βρεθούν και μαζί στην οργάνωση μιας απεργίας…) όσο και από την ίδια την εκλογική τους διακήρυξη. Εδώ αξίζει να σταθούμε για λίγο. Στην εκλογική διακήρυξη του «ενωτικού» σχήματος δεσπόζουν αιτήματα του χώρου της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Διαβάζουμε για μη-αναγνώριση / διαγραφή του Χρέους, έξοδο από την ΕΕ και το ευρώ, εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος κ.α. Όμως το προγραμματικό πλαίσιο της «Αγωνιστικής Συνεργασίας» στην οποία η παράταξη της ΑΕΚΕ συμμετέχει (το οποίο οι σύντροφοι της ΑΕΚΕ μοίραζαν μαζί με το «ενωτικό» πλαίσιο!!!) δεν αναφέρει τίποτε απ' όλα αυτά. Αντίθετα, μιλάει για επαναδιαπραγμάτευση του Χρέους, για μια κοινωνική ΕΕ κλπ. Τι έγινε λοιπόν? Είτε η παράταξη της ΑΕΚΕ απλά υπέγραψε οτιδήποτε, προκειμένου να πετύχει την εκλογική συνεργασία (πράγμα που θεωρούμε απαράδεκτο για το πλαίσιο αρχών της Αριστεράς) είτε η παράταξη της ΑΕΚΕ υιοθέτησε τα αιτήματα χώρου της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Στην περίπτωση αυτή όμως (που μακάρι να ίσχυε και θα καλοδεχόμαστε όποιους συντρόφους / ισσες έκαναν το βήμα αυτό), πότε η ΑΕΚΕ έδειξε δημόσια κάτι τέτοιο? Πέρασε ένας «μνημονιακός» χρόνος και στο διάστημα αυτό δεν υπήρξε ούτε μια ανακοίνωση της ΑΕΚΕ, μια τοποθέτηση σε ΔΣ ή συνέλευση, που να δείχνει ότι υπάρχει κάποια τέτοια μετατόπιση. Αυτά τα δεδομένα φανερώνουν είτε μια «απλή» περίπτωση διγλωσσίας είτε μια απαξίωση της ανάγκης ουσιαστικής πολιτικής ζύμωσης και υποτίμηση της διαμόρφωσης μιας μάχιμης Αριστερής αιτηματολογίας.
Η άποψη της Παρέμβασης είναι ότι κανείς αριστερός, όσο γερές σχέσεις και να έχει με τους αγωνιζόμενους συναδέλφους, δεν μπορεί να παίζει με τις ελπίδες τους. Ο πόθος πολλών συναγωνιστών είναι να δουν μια Αριστερά ενιαία, μια δυνατή Αριστερά που θα μπορεί να βγει πρωτοπόρα σε έναν νικηφόρο αγώνα. Η Παρέμβαση δεν υποτιμά αυτόν τον πόθο, τον σέβεται και τον έχει έτσι κι αλλιώς τιμήσει ακόμη και με την ίδια της την ύπαρξη σαν πολυσυλλεκτικό σχήμα, στο οποίο σύντροφοι/ισσες με διαφορετικές αφετηρίες προσπαθούν ειλικρινά να συνυπάρξουν. Το τζογάρισμα όμως πάνω στην ελπίδα της Ενότητας είναι κάτι πολύ μα πολύ επικίνδυνο. Στην πρόσφατη ιστορία υπήρξαν προσπάθειες ενότητας της Αριστεράς, που επειδή έγιναν στο πόδι χωρίς προηγούμενη δοκιμασία στο δρόμο της δυνατότητας σύμπραξης, κατέληξαν σε τρομερές απογοητεύσεις. Η Παρέμβαση διαβλέπει αυτόν τον κίνδυνο στην τωρινή εκλογική συνεργασία και ανησυχεί για την αρνητική επίπτωση που θα έχει η απογοήτευση των μετεκλογικών ημερών σε όσους συναδέλφους πίστεψαν τίμια στην προοπτική της Ενότητας.
Δεν είμαστε δογματικοί. Με την ίδια τόλμη που δημόσια σήμερα στεκόμαστε έξω από το ρεύμα της υποτιθέμενης ενότητας, το ίδιο ανοιχτά θα παραδεχτούμε το λάθος μας αν, παρά τις ενδείξεις για το αντίθετο, δύο τόσο διαφορετικές παρατάξεις-ρεύματα καταφέρουν να λειτουργήσουν πραγματικά και όχι φαινομενικά στη βάση του πολιτικού και ιδεολογικού στίγματος που προεκλογικά συνυπέγραψαν και δεν μοιράσουν την εκλογική τους «σοδειά» ακολουθώντας πρακτικά η κάθε μια το δικό της δρόμο. Οφείλουμε να τονίσουμε όμως ότι σε καμία περίπτωση δεν θα παραμυθιάσουμε τους συναγωνιστές μας, λέγοντάς τους ότι τα εκλογικά ποσοστά είναι αυτά που θα αλλάξουν την κατάσταση. Πολύ περισσότερο, δεν θα τσαλαπατήσουμε τη συντροφικότητά μας -και τη στάση που αυτή μας επιβάλλει απέναντι στις υπόλοιπες Αριστερές παρατάξεις- για χάρη των εκλογικών ποσοστών. Δυστυχώς, το «ενωτικό» ψηφοδέλτιο έπεσε στο ατόπημα αυτό. Με έκπληξη διαβάσαμε στο «ενωτικό» μανιφέστο των παραλίγο εκλογικών συνοδοιπόρων μας, κάλεσμα προς τους συναδέλφους να μην ψηφίσουν «Παρέμβαση» γιατί έτσι θα στήριζαν τάχα «τον απομονωτισμό, τις διαχειριστικές λογικές και τις μικροπαραταξιακές αντιλήψεις»!!!
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κατεβήκαμε στις εκλογές με συγκεκριμένες επιδιώξεις. Επιζητούμε και προπαγανδίσαμε τη μέγιστη δυνατή πτώση των παρατάξεων του ΔΝΤ, ΠΑΣΚΕ και ΔΑΚΕ. Ταυτόχρονα, απευθυνθήκαμε στους συναδέλφους και ζητήσαμε τη στήριξή τους στη βάση όχι μόνο των απόψεών μας αλλά και της -κοινά αποδεκτής-προσφοράς μας στους αγώνες της χρονιάς που κλείνει.
Αυτό το τελευταίο είναι για μας το κλειδί. Δεν στεκόμαστε μπροστά στους συναδέλφους με λευκά χαρτιά ενότητας. Δεν λέμε «ό,τι ήμαστε μέχρι τώρα ξεχάστε το» υποσχόμενοι «ενότητα κι αγώνα» από δω και πέρα. Εμείς λέμε, ότι είναι η στάση του καθενός που πρέπει να εκτιμηθεί και όχι οι προεκλογικές υποσχέσεις του.
Οι μέρες που έρχονται είναι δύσκολες και ο αγώνας μακρύς. Το επόμενο διάστημα θα καθορίσει αν τελικά θα πληρώσουν την κρίση αυτοί που τη δημιούργησαν ή αν θα καταφέρουν να την περάσουν στις πλάτες των εργαζομένων, οδηγώντας τη χώρα και τον κόσμο ολόκληρο έναν αιώνα πριν. Στον αγώνα που έρχεται μας χρειάζεται η μεγαλύτερη δυνατή συσπείρωση δυνάμεων. Η Παρέμβαση θα δώσει όλες τις της δυνάμεις στην υπόθεση της κοινής δράσης της Αριστεράς, όπως το έκανε μέχρι τώρα, μακριά τόσο από τον απομονωτισμό όσο και από τις σειρήνες της εύκολης μα ψεύτικης «ενότητας».
Γιάννενα, Μάης 2011
Μακρίδης Γιάννης, Παπαθανάσης Λευτέρης, Πατσούρας Σάκης
